Τα Θρησκευτικά στο «σύγχρονο» σχολείο
Τι χρειάζεται ένα μάθημα Θρησκευτικών που δεν αποκαλύπτει τη μοναδικότητα της Ορθόδοξης Παράδοσης και δεν έχει σχέση με την Εκκλησία;
Ο μεγάλος Ρώσος σκηνοθέτης Αντρέι Ταρκόφσκι περιγράφει μια ιστορία αληθινή που φαίνεται σαν να έρχεται από τον κόσμο της φαντασίας: Σε μια επαρχιακή πόλη της Ρωσίας, την εποχή των Μπολσεβίκων, κάποια Κυριακή πρωί μια γιαγιά με το μπαστουνάκι της πηγαίνει στην Εκκλησία που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της πόλης. Οι Μπολσεβίκοι το βράδυ, για να μην υπάρξουν αντιδράσεις του λαού, γκρέμισαν την Εκκλησία, για να κτίσουν το σπίτι του λαού και φρόντισαν να εξαφανίσουν και τα μπάζα του Ναού. Φτάνει στην πλατεία η γιαγιά, δεν βλέπει τον Ναό και νομίζει ότι έχασε τον προσανατολισμό της. Κάθεται σε ένα παγκάκι και ρωτά έναν περαστικό: «Ο δρόμος μπροστά μας δεν οδηγούσε στην Εκκλησία;». «Ναι, μπάμπουσκα, απάντησε ο περαστικός. Αυτός ο δρόμος οδηγούσε στην Εκκλησία, αλλά πλέον δεν οδηγεί στην Εκκλησία». Η Γιαγιά έμεινε σκεπτική και ψιθύρισε:
Τι χρειάζεται ένας δρόμος που δεν οδηγεί στην Εκκλησία;
Δεν ξέρω, αν χρειάζεται ένας δρόμος που δεν οδηγεί στην Εκκλησία. Ξέρω όμως ότι δεν χρειάζεται ένα μάθημα Θρησκευτικών, αν δεν οδηγεί στην Εκκλησία.
Παρακολουθώντας τον δήθεν «διάλογο» του Υπουργείου Παιδείας με την Εκκλησία, σκέπτομαι αυτό που λέει ο λαός μας: «ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε». Το Υπουργείο υλοποιεί το πρόγραμμά του, αλλά παράλληλα υπόσχεται και «λίγο διάλογο» και η Εκκλησία περιμένει… κάποιο διάλογο… κάποτε… «από μηδενική βάση». Τι όμως πιο φυσιολογικό για την τωρινή Κυβέρνηση, αδύναμη να υλοποιήσει οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμά της λόγω κρίσεως, να περιορίζει τον προοδευτισμό της σε μεγάλες «τομές» της Ελληνικής κοινωνίας, «για να επιβιώσει το Έθνος»! Το «σύμφωνο συμβίωσης», την αλλαγή στα Θρησκευτικά και τις «έμφυλες ταυτότητες».
Αυτό για κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο ήταν αναμενόμενο. Αυτό όμως που δυσκολεύεται κανείς να κατανοήσει είναι η στάση της Εκκλησίας και των «ενώσεων» των Θεολόγων.
Άραγε, γιατί η Διοικούσα Εκκλησία εκπλήσσεται;
Δεν είναι αυτή που παρέδωσε άνευ όρων στον «Καίσαρα» την εκπαίδευση των Θεολόγων και των Ιερέων της; Όταν οι Θεολόγοι της Μέσης Εκπαίδευσης σήμερα αισθάνονται περισσότερο υπάλληλοι του κράτους παρά μέλη της Εκκλησίας, πώς μπορούν να κατανοήσουν ότι το μάθημα των Θρησκευτικών σχετίζεται με τη σύνδεση των παιδιών με την Εκκλησία; Θεολόγοι δεν συνέταξαν τα αναβαθμισμένα νέα προγράμματα θρησκειολογικού περιεχομένου; Ανέκαθεν η αγωνία των «προοδευτικών» θεολόγων δεν ήταν να αποστασιοποιηθούν και να μην ταυτιστούν στη μαθητική κοινότητα με την «οπισθοδρομική Εκκλησία» και τους παπάδες;
Πιστεύω ήρθε η ώρα του θριάμβου… Τα Θρησκευτικά να αναβαθμιστούν σε θρησκειολογικό μάθημα «με ανοιχτούς ορίζοντες» πιο θελκτικό για τους μαθητές και οι ίδιοι να μπορούν να σταθούν ως Θρησκειολόγοι μέσα στην τάξη. Διπλό το αποτέλεσμα: Οι Θεολόγοι αναβαθμίζονται από «κατηχητές» της ορθοδόξου πίστεως σε θρησκειολόγους «επιστήμονες», αποδεκτούς από την σχολική κοινότητα και στο πνεύμα της νέας εποχής και η Κυβέρνηση επιτυγχάνει ένα πρώτο βήμα στα οράματα της: Να γίνει χωρισμός Εκκλησίας-Κράτους και η κοινωνία μας πολυπολιτισμική.
Τα ερωτήματα όμως που έχουν ανακύψει είναι πολλά και αδυσώπητα.
Πότε τα κόμματα της βουλής και η Κυβέρνηση πήραν εντολή από τον Ελληνικό λαό να καταργήσουν την ελληνικότητα και την πολιτιστική μας ιδιοπροσωπία από τα σχολεία; Με ποια «λαϊκή εντολή» η Κυβέρνηση θέλει να αφήσει τους Ελληνόπαιδες χωρίς ιστορική μνήμη και -το χειρότερο- να μην μπορούν να ξεχωρίσουν την διαφορετικότητα μια Χριστιανικής κοινωνίας από μια Μουσουλμανική η Βουδιστική κοινωνία; Γιατί πρέπει να σπείρουν το χάος και την αίσθηση ότι όλες οι θρησκείες και οι πολιτισμοί είναι «ίδιοι»;
Μήπως, λέω μήπως, η Εκκλησία πρέπει να καταλάβει ότι το θέμα δεν είναι όσο απλό φαίνεται και να μιλήσει για πρώτη φορά όντως για διάλογο από μηδενική βάση; Αν όμως δεν εισακουσθεί, τότε πρέπει να διαχωρίσει τη θέση της. Να συστήσει την αποχή από το μάθημα των Θρησκευτικών, μη συμπράττοντας έτσι στον αφελληνισμό και αποχριστιανισμό της νεολαίας μας.
Ένα μάθημα Θρησκευτικών που δεν αποκαλύπτει τη μοναδικότητα της Ορθόδοξης Παράδοσής μας και δεν έχει σχέση με την ζωή της Εκκλησίας μας, τι χρειάζεται;
π. Ε.