Κυριακή του Ζακχαίου (Λουκ. ΙΘ΄ 1-10)

Η αυριανή ευαγγελική περικοπή (Κυριακή του Ζακχαίου) είναι η πρώτη υπενθύμιση για την προετοιμασία που ανοίγεται σε λίγο μπροστά μας. Αναγγέλλει τη Μεγάλη Σαρακοστή ένα ολόκληρο μήνα πριν αυτή αρχίσει. Η γνωστή ιστορία της συνάντησης του Ιησού με τον Τελώνη Ζακχαίο μας εισάγει στην προσωπική μας αναζήτηση για τη συνάντηση με το πρόσωπο του Ιησού Χριστού.

Ο Ζακχαίος ήθελε να δει τον Χριστό!

Ο Ζακχαίος, ο τελώνης, ο αμαρτωλός, βουτηγμένος στον πλούτο του και τα θέλω του, ήθελε να δει τον Χριστό. Το ήθελε τόσο πολύ που έκανε τα πάντα γι’ αυτό. Η επιθυμία του αυτή ήταν το στοιχείο που τράβηξε την προσοχή του Ιησού. Τα πάντα, όπως λέει ο λαός μας, αρχίζουν από μία επιθυμία, διότι αυτό που αγαπούμε, πρώτα το επιθυμούμε. Ο Ζακχαίος αγαπούσε το χρήμα, ζούσε μέσα στη φαυλότητα και, κατά τη δική του παραδοχή, για να τα αποκτήσει δεν είχε καμιά αναστολή, ακόμα και να κλέψει και να αδικήσει. Ο Ζακχαίος ήταν πλούσιος, τα είχε όλα, αλλά κάτι του έλειπε. Μέσα του επιθυμούσε και κάτι άλλο. Είχε μια βαθύτερη επιθυμία, αναζητούσε κάτι που ίσως θα του έδινε νόημα στη ζωή του και αυτή του η επιθυμία έγινε το κεντρικό σημείο της ζωής του, του άλλαξε πλήρως τη ζωή. Η Ευαγγελική περικοπή στέκει μπροστά στον καθένα μας με ένα αδυσώπητο ερώτημα: εμείς τι αγαπάμε;

Τι επιθυμούμε; Και, ανάλογα με την απάντηση σε αυτό, μπορούμε να καταλάβουμε και ποιοι πραγματικά είμαστε. Γιατί εκεί που είναι ο θησαυρός μας, εκεί είναι και η καρδιά μας όπως λέει ο Απόστολος Ματθαίος. (Ματθ. στ΄21)

Κάθε άνθρωπος, ακόμα και αν δεν το επιδιώκει, έρχεται αντιμέτωπος με μια μυστηριώδη κλήση που υπάρχει στα βάθη της ψυχής του.

Αναζητά με έναν ανεπαίσθητο τρόπο κάτι ουσιαστικό και πιο ωραίο. Κάτι ανώτερο και πνευματικό. Ζητά την πραγματική του ευτυχία την ειρήνη και την χαρά. Ο Ζακχαίος της ευαγγελικής περικοπής ήρθε αντιμέτωπος με αυτή την αναζήτηση, με αυτή την επιθυμία και προσπάθησε να την υλοποιήσει, παρόλο που ασφαλώς θα τον περιτριγύριζε ο φόβος,  μην απωλέσει όλα του τα αγαθά, μην εγκαταλείψει τον παλιό τρόπο ζωής του. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό που τον φόβιζε. Ήταν παράλληλα και ο εγωισμός του που έμπαινε εμπόδιο για την υλοποίηση αυτής του της επιθυμίας.

Ο εγωισμός εγκλωβίζει τον άνθρωπο·

Ίσως περισσότερο ακόμα και από τα υλικά αγαθά, απομακρύνοντάς τον από τη συνάντηση με τον Θεό, απομακρύνοντάς τον από την πραγματική ζωή. Υψώνει αδιαπέραστο τείχος ανάμεσα στον άνθρωπο και τη βαθιά επιθυμία της ψυχής να Τον συναντήσει. Ο Ζακχαίος νίκησε όλα τα εμπόδια, αψήφησε τον φόβο να απωλέσει την ευμάρεια που του προσέφεραν τα υλικά αγαθά. Νίκησε τον εγωισμό του που τον εμπόδιζε να συναντήσει τον Ιησού Χριστό. Ταπεινώθηκε, σκαρφάλωσε στο δένδρο. Πολλοί θα τον ειρωνεύτηκαν και θα τον περιγέλασαν. Τότε όμως τον είδε ο Χριστός. Μέσα σ’ όλο αυτό το πλήθος τον ξεχώρισε. Μόλις έπαψε να νοιάζεται για την κρίση των ανθρώπων, είδε το πρόσωπο του Χριστού. Ταυτόχρονα όμως τον είδε και ο Θεός.

Η ματαιότητα μας κάνει να φοβόμαστε την κρίση των ανθρώπων.

Αυτή, σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος, μας κάνει να φοβόμαστε την κρίση των ανθρώπων, να γινόμαστε αλαζόνες ενώπιον του Θεού. Ο Ζακχαίος έπαψε για λίγο να νοιάζεται για την κρίση των ανθρώπων, για να δει ένα πρόσωπο που άξιζε, παρόλο που δεν περίμενε έπαινο ή αμοιβή. Εκείνη τη στιγμή ξεκίνησε μια διαφορετική πορεία στη ζωή του. Έκανε ένα βήμα προς τη συνάντηση αυτή και ο Θεός έκανε περισσότερα.

Ο Θεός που γνωρίζει, αλλά και σέβεται την ελευθερία μας, είναι εκεί και μας υποδέχεται, έρχεται και σκηνώνει στην καρδιά μας. Στην περίπτωση του Ζακχαίου υπήρχε μόνο ένας μικρός τόπος στην καρδιά του που ζητούσε τον Ιησού. Και ο Χριστός τον ενθάρρυνε, τον κάλεσε με το όνομά του, πήγε στο σπίτι του. Η ταπείνωσή του προσκάλεσε τον Θεάνθρωπο στη ζωή του. Ανεβαίνοντας  στη Συκομορέα, ταπεινώθηκε. Αλλά παράλληλα γι’ αυτό και υψώθηκε. Έπειτα ήλθε η μετάνοια, μοίρασε τον πλούτο του στους πτωχούς και αποζημίωσε στο τετραπλάσιο όσους είχε αδικήσει. Υποσχέθηκε να διορθώσει τη ζωή του, θέτοντάς την κάτω από την κρίση του Θεού.

Συνάντηση Θεού και ανθρώπου.

Η Κυριακή του Ζακχαίου μας διδάσκει ακριβώς ότι, όπως ο Ζακχαίος με την ταπείνωση και τη μετάνοιά του συνάντησε τον Χριστό, έτσι και για τον καθένα από εμάς, η ίδια συνάντηση πραγματοποιείται μέσα στην Εκκλησία. Εκεί εξαίρεται η μοναδικότητα του προσώπου μας. Εκεί υπάρχουμε με το όνομά μας ως πρόσωπα, όχι σαν όχλος. Εκεί είμαστε μια κοινωνία προσώπων. Πουθενά δεν υψώνεται ο άνθρωπος ως οντότητα τόσο όσο στην Εκκλησία.

Ο Ζακχαίος έμεινε τελώνης, έπαψε όμως να είναι αμαρτωλός, όπως πριν γνωρίσει τον Χριστό. Έγινε κοινωνός του Χριστού, μέλος της Εκκλησίας του. Με άλλα λόγια, συνάντησε τον Θεό. Και εμείς μπορούμε να ζήσουμε το μυστήριο της παρουσίας του Θεού μέσα στο γεγονός της Εκκλησίας, όταν η Θεία Κοινωνία είναι για μας τροφή, για να μπορέσουμε να ζήσουμε τη Βασιλεία του Θεού.

Όταν η Εξομολόγηση είναι για εμάς γεγονός θεραπείας, λουτρό καθαρισμού, που μας πλένει τον ρύπο των αμαρτιών και θεραπεύει τις πληγές των παθών μας. Όταν ο λόγος του Θεού μας βγάζει από τη σύγχυση και τα σκοτάδια του κόσμου τούτου. Όταν η καρδιά μας γίνει σιγά-σιγά κατοικητήριο αισθητό της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Όταν η καρδιά μας γεμίζει με ευγνωμοσύνη προς το πρόσωπο του Χριστού, που καταδέχθηκε να σαρκωθεί και να σταυρωθεί και να αναστηθεί, για να αναστήσει την αμαρτωλή φύση μας από το σκοτάδι της αμαρτίας και τον θάνατο.

Αγαπητοί μου αδελφοί,

Για όσους έχουν παραδοθεί στην επιθυμία του κόσμου και νεκρώσαν την φωνή της συνειδήσεώς τους όλα αυτά μπορεί να ηχούν παράξενα. Όμως αυτοί που η καρδιά τους έχει αφουγκραστεί την παρουσία του Χριστού ή νοσταλγούν την χαρά και την ειρήνη της Βασιλείας του Θεού στην ζωή τους, κατανοούν τη στάση του τελώνη Ζακχαίου, όπως κατανοούν τι τους λέει το Ευαγγέλιο.

Κυριακή του Ζακχαίου – π. Ε.