Η ηθική του γούστου

«Και τι με εμποδίζει; Γιατί όχι;»

Τέτοιου είδους φράσεις ηχούν στις μέρες μας με μεγάλη ένταση· ιδιαίτερα σε νέους ανθρώπους, αλλά όχι μόνο. Ο άνθρωπος δεν βλέπει τον λόγο να περιορίσει τις επιθυμίες του· να περιορίσει, να βάλει σε έναν άξονα ή μια δομή τις επιλογές του. Νιώθει ικανός και δυνατός για όλα. Νιώθει ισχυρός να πραγματώσει κάθε θέλησή του, κάθε επιθυμία, όσο περίπλοκη και αν είναι αυτή. Αυτό που μας συμβαίνει είναι μια βαθιά αποθέωση του εαυτού μας, μια βαθιά αποθέωση της ατομικής μας συνείδησης και ύπαρξης. «Το θέλω εγώ; Το σκέφτομαι εγώ;» Όλα εκεί τελειώνουν.

Ο εαυτός μου γίνεται η μεγαλύτερη κινητήρια δύναμη της κοινωνίας.

Και είναι ένας εαυτός απομονωμένος, ένας εαυτός κλεισμένος μέσα στη δική του αυτάρκεια. Ένας εαυτός που δεν θέλει να αλλάξει, που δεν θέλει να μεταμορφωθεί. Ένας εαυτός που δεν κάνει ποτέ λάθος, που δεν μπαίνει καν σε προβληματισμούς και διλήμματα. Η ατομική μου ύπαρξη είναι η μόνη που ορίζει τι μου αρέσει, τι με συγκινεί, τι έχει ενδιαφέρον, τι θέλω και μπορώ να κάνω. Ο εαυτός μου ορίζει και τον κόσμο μου, ορίζει δηλαδή αυτό που είναι για μένα ο κόσμος όλος.

Τρομακτικό κλείσιμο, τρομακτικός εγκλωβισμός!

Το μόνο στοιχείο που καθορίζει την πορεία μου είναι το εγώ μου. Είναι το μυαλό μου, ο σκέψεις μου, οι συναισθηματισμοί μου, οι ψυχολογικοί εγκλωβισμοί μου. Το βλέπουμε γύρω μας παντού, το ζούμε καθημερινά. Κυριαρχούμαστε από την ηθική του εαυτού, από την ηθική του γούστου μας. «Έτσι μου αρέσει. Γιατί όχι; Δεν καταλαβαίνω τον λόγο. Αρκεί να μην συγκρούομαι με τον άλλο». Και όταν ακόμα συμβαίνει αυτό δεν με νοιάζει, δεν με αγγίζει, μου είναι αδιάφορο. Ο άλλος μου είναι αδιάφορος. Με ενδιαφέρει μόνο όταν συσχετίζεται με το γούστο μου, με τις ατομικές μου επιδιώξεις, με τις ατομικές μου επιλογές.

Σε ένα τέτοιο κόσμο μπορώ να κάνω τα πάντα, μπορώ να γίνω τα πάντα.

Είμαι ένα ανεξέλεγκτο όπλο ικανοποίησης του εγωϊσμού μου, ικανοποίησης ενός ασύδοτου και ισχυρού ναρκισσισμού μου. Ό,τι και αν σκεφτώ, ό,τι και αν πράξω δικαιώνομαι. Ό,τι κι αν συμβεί γύρω μου, γίνεται για μένα. Οι άνθρωποι, τα πράγματα, τα γεγονότα, η ιστορία ολάκερη, υπάρχουν ως προς εμένα, αναφέρονται σε μένα. Ο φίλος, ο σύντροφος, ο άνθρωπός μου αποτελούν αντικείμενα μου. Πράγματα τα οποία υπάρχουν, γιατί υπάρχω εγώ. Το πιο συγκλονιστικό, ωστόσο, το οποίο δεν περνά συχνά από το δικό μας το μυαλό είναι ότι αποτελώ και εγώ για αυτούς ένα ανάλογο αντικείμενο.

Κάπου σε μια γωνιά, λιγάκι απόμερη, βρίσκεται ο Χριστός, ο Θεός που έγινε άνθρωπος και σταυρώνεται από αυτούς, τους οποίους ήρθε να σώσει. Πόσο άδειοι είμαστε από αγάπη; Από μια αγάπη που δεν χωρά  στην Ηθική του Γούστου.

Ι.Κ. Νικηφόρου