Η ελευθερία ως αγάπη

Κοιτάς γύρω σου και νιώθεις ότι η ελευθερία έχει ταυτιστεί με την αυτονομία. Ελευθερία σημαίνει να μπορώ να κάνω ό,τι σκέφτομαι, ό,τι θέλω, ό,τι νομίζω ότι νιώθω και όλα αυτά ανεξάρτητα από την κοινωνία και τους γύρω μου. Να είμαι δηλαδή αυτόνομος. Να ορίζω απόλυτα εγώ την ύπαρξή μου, να καθορίζω κάθε τι που συμβαίνει γύρω μου, να είμαι κυρίαρχος.

Η αυτονομία αυτή είναι μια μορφή δύναμης, μια μορφή εξουσίας.

Είμαι δυνατός και ικανός να διαχειριστώ ότι με αφορά, εξουσιάζω απόλυτα την ζωή μου. Αυτό που δεν κατανοούμε είναι ότι μια τέτοια θεώρηση της ζωής ταυτίζει την ελευθερία με την δύναμη, ταυτίζει την ίδια την ζωή με μια ασυγκράτητη επιδίωξη εξουσίας.

Πώς μπορώ να μιλήσω για αγάπη όταν δομώ την ζωή μου σε τέτοιους άξονες;

Πώς μπορώ να κηρύττω την φιλανθρωπία, να διακηρύττω την κοινωνική δικαιοσύνη όταν εντοπίζω το νόημα της ζωής μου στην απόκτηση της δύναμης; Πώς γίνεται να έχω την παραίσθηση ότι θα αλλάξω τον κόσμο την στιγμή που θέλω να κυριαρχήσω σε αυτόν; Πώς μπορεί να χωρέσει η ελευθερία σε μια τόσο εγκλωβιστική δομή, σε έναν εσωτερικό καταναγκασμό, σε μια καταπιεσμένη θέληση για δύναμη;  Ένα αυτονομημένο εγώ, ένα εγώ που διεκδικεί την αυτονομία του δεν μπορεί να γευτεί στιγμή την αγάπη. Έχει κλείσει τις διόδους του. Είναι κλειδωμένο. Δεν είναι σε θέση να αφουγκραστεί τίποτα άλλο παρά μόνο τον εαυτό του. Γι’ αυτό και δεν μπορεί να έχει σχέση με το γεγονός της ελευθερίας.

Η ελευθερία για την χριστιανική ζωή δεν είναι μια έννοια, δεν είναι ένα ιδεολογικό πλέγμα.

Πόσο μάλλον δεν είναι ένα κατόρθωμα ή κάποιου είδους κυριαρχία. Η ελευθερία είναι ένα πρόσωπο και συγκεκριμένα ο ερχομός ενός προσώπου στην ζωή του ανθρώπου. Του προσώπου του Χριστού. Τι σχέση μπορεί να έχει αυτό το πρόσωπο με την αυτονόμηση, με την εξουσία, την διεκδίκηση και την κυριαρχία; Ο Χριστός είναι το απόλυτο άδειασμα, η απόλυτη συγκατάβαση, το απέραντο άνοιγμα προς την πλευρά του ανθρώπου. Ένα άνοιγμα που δεν έχει λόγο να γίνει. Δεν δικαιολογείται από πουθενά.

Ο Θεός γίνεται άνθρωπος. Γιατί;

Σταυρώνεται; Μα γιατί; Τι τον υποχρεώνει; Τίποτα. Απλά έτσι είναι. Αγαπά και ζει μέσα στην απόλυτη ελευθερία. Δεν οριοθετεί, δεν δεσμεύει ούτε δεσμεύεται. Ανοίγεται άνευ ορίων και προσφέρεται ολόκληρος, επειδή απλά θέλει. Η ελευθερία στην χριστιανική παράδοση είναι αγάπη και κοινωνία. Και όλα αυτά συναντιούνται όχι σε μια αοριστολογική εννοιολογική σύνδεση, αλλά σε ένα πρόσωπο ζωντανό μέσα στην ζωή του κάθε ανθρώπου. Ο Χριστός είναι η ελευθερία και η αγάπη, είναι η διάσπαση κάθε αυτονομίας και κάθε κλεισίματος. Είναι μια συνάντηση πέρα από τα όρια της ανθρώπινης συμβατικότητας.

«Πάτερ, άφες αυτοις, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι». Έχεις δίκιο Κύριε, δεν καταλαβαίνουμε τι κάνουμε. Και παρόλα αυτά εσύ επιμένεις και συγχωρείς και συνεχίζεις να συγκαταβαίνεις. Χωρίς λόγο, χωρίς αιτία. Τι υπέροχο μυστήριο είσαι…

Ι. Κ . Νικηφόρου