Ο τόπος και οι χοροί του: «Ζεϊμπέκικο»

Ο ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΧΟΡΟΙ ΤΟΥ
Ένα οδοιπορικό στην ελληνική παράδοση

ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΟ

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ

Ο Ζεϊμπέκικος είναι ο αρχαϊκός χορός της Θράκης που τον μετέφεραν οι ζεϊμπέκηδες στη Μικρά Ασία και τον επανέφεραν στην Ελλάδα οι πρόσφυγες του 1922. Καθαρά ανδρικός χορός, αργός και βαρύς που πρωτόλεια μορφή του περιελάμβανε πολύ συχνά επίδειξη οπλομαχητικής.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Για το ζεϊμπέκικο αρκούν τέσσερα τετραγωνικά μέτρα δάπεδο, στερεό και επίπεδο. Ο ζεϊμπέκικος δεν έχει βήματα, γιατί είναι καθ’ ολοκληρία αυτοσχεδιασμός. Συνεπώς, ο καθένας χορεύει τον εντελώς δικό του, ιδιαίτερο, ειδικό, ατομικό ζεϊμπέκικο. Κάθε χορευτής έχει τις δικές του φιγούρες, τσακίσματα, στροφές και τούμπες… Οι καθ’ εαυτού μάγκες προτιμούν τον γιουρούκικο (βαρύς ζεϊμπέκικος) που τον χορεύουν σέρτικα, σχεδόν ακίνητοι. Δεν είναι ο ρυθμός που κάνει να ξεχωρίζουν τα διάφορα είδη ζεϊμπέκικου, αλλά το ύφος. Ο ζεϊμπέκικος χορεύεται σύμφωνα με το σωματικό βάρος και την ηλικία του χορευτή. Ο ζεϊμπέκικος χορεύεται με ίσια χέρια και πόδια, με τα χέρια σε στάση δεήσεως ή ικεσίας. Με ευκολία εναλλάσσονται οι φιγούρες, ο χορευτής σκύβει, περιστρέφεται στο ένα πόδι, δήθεν πέφτει και σηκώνεται, χάνει τον ρυθμό και τον ξαναβρίσκει, τινάζεται, χτυπάει με την παλάμη του τις φτέρνες του και κάνει τον μεθυσμένο. Δεν υπάρχει παρτενέρ. Η παρέα του χορευτή αρκείται να του χτυπά ρυθμικά παλαμάκια, καθισμένη στην πίστα, σε επίπεδο πιο χαμηλό από αυτόν, δηλώνοντας έτσι τη συμπαράσταση, την εκφραζόμενη οδύνη και τον σεβασμό της. Τέλος, έχει μέτρο 9/8, το οποίο υποδιαιρείται σε 4 χρόνους ή χτυπήματα και άλλοτε ο χρόνος (τέμπο) είναι λίγο ταχύτερος ή βραδύτερος.

Ο σωστός χορευτής χορεύει άπαξ-δε μονοπωλεί την πίστα.

Όταν το μνήμα χάσκει στα πόδια σου ο τόπος δε σηκώνει άλλον. Είναι προσβολή να ενοχλήσει μια ξένη και απρόσκλητη παρουσία. Είναι γνωστή η ιστορία με το πολύνεκρο φονικό του Κοεμτζή τη δεκαετία του ’70 με αφορμή τη συμμετοχή έτερου χορευτή σε κατά παραγγελία ζεϊμπέκικο.

Πηγές:
Κείμενα: http://www.pepfa.gr/index.php
http://adoulotishakalli.com
Βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=4jMBYx76txU