Ο Άγιος Πορφύριος και τα «Ανώτερα Μαθηματικά»

Μετά από έναν Εσπερινό (Νοέμβριος 1988), μια κυρία που καθόταν με μεγάλη ευλάβεια καθ’ όλη τη διάρκεια του Εσπερινού στον Ναό, με πλησίασε και μου είπε να της διαβάσω τους εξορκισμούς του Μεγάλου Βασιλείου. Ευγενικά της απάντησα, ότι θα ήταν καλλίτερα να της διάβαζα μια ευχή υπέρ υγείας, γιατί εξορκισμούς διαβάζουμε σε δαιμονισμένους ανθρώπους.

Η – μέχρι εκείνη τη στιγμή – ευγενέστατη κυρία αγρίεψε, ύψωσε την φωνή της και διαμαρτυρόμενη μου είπε ότι δεν είναι στο χέρι μου, ότι είμαι υποχρεωμένος να το κάνω, γιατί «αυτή είναι η δουλειά μου» και «γι’ αυτό με πληρώνει το Κράτος». Έφυγε δε έξαλλη, αφήνοντας με άφωνο. Στη σκηνή ήταν παρών και ο τότε ψάλτης του Ναού μας, ο μακαριστός Τάσος  Τζαβάρας – πνευματικό παιδί του Αγίου Πορφυρίου – ο οποίος, για να με παρηγορήσει, μου πρότεινε να πάμε να συζητήσουμε το γεγονός με τον «παππούλη», όπως αποκαλούσε τον Γέροντα Πορφύριο.

Πήγαμε στο Δήλεσι του Ωρωπού στο κελλάκι του Αγίου, αλλά ήταν αδύνατο να τον δούμε, γιατί ήταν άρρωστος και δεν δεχόταν επισκέψεις. Μετά από τα «παρακάλια» του Τάσου μας επέτρεψαν να μπούμε απλώς, για να πάρουμε την ευχή του. Μπήκε πρώτα ο Τάσος και… δεν έβγαινε. Κάθισε αρκετή ώρα και αργότερα, τελικά μπήκα κι εγώ. Ήταν όντως σε άσχημη κατάσταση ο πατήρ Πορφύριος, δεν έβλεπε, τα χέρια του ήταν τυλιγμένα με γάζες,  γιατί είχαν κάτι εκζέματα, η σόμπα στο κελλί έκαιγε σε υψηλή θερμοκρασία, και γύρω από το κρεββάτι του υπήρχε ένα περικάλυμμα με φελιζόλ – ίσως για να κρατά σταθερή την  θερμοκρασία του σώματος του.

Μόλις μπήκα και πριν προλάβω να ανοίξω το στόμα μου είπε με ύφος απότομο: «Έλα δω, εσύ! Γιατί διαβάζεις εξορκισμούς; Ο Μέγας Αντώνιος νομίζεις ότι είσαι;». «Γέροντα, δεν διαβάζω» απάντησα και τότε, χαμογελώντας, μου είπε: «Κάθισε! Να, βρε παιδάκι μου, υπάρχουν μερικοί που διαβάζουν δημοσίως εξορκισμούς και κάνουν ζημιά, ταράσσουν τα δαιμόνια και αυτά πειράζουν τους ανθρώπους που βρίσκονται εκεί, μερικοί δε νομίζουν ότι  δαιμονίσθηκαν ή ότι θα δαιμονισθούν». «Γέροντα» του είπα «εγώ γι’ αυτό ήλθα, να ρωτήσω: Να διαβάζουμε εξορκισμούς ή όχι;». «Το ξέρω βρε» απάντησε και άρχισε με ένα στοργικό ύφος να με ρωτά για την οικογένεια μου και να περιγράφει τον χαρακτήρα των παιδιών μου (τα οποία βέβαια δεν είχε γνωρίσει ποτέ!), κρατώντας παράλληλα το χέρι μου και μετρώντας τους σφυγμούς μου. Πέρασε αρκετή ώρα έτσι, η γερόντισσα μπήκε να μου πει να φύγω, αλλά ο γέροντας δεν μ΄ άφηνε, αλλά κρατούσε συνέχεια το χέρι μου. Μετά από λίγο συνέχισε:

«Πρόσεχε τι θα σου πω! Αυτά που θα σου πω είναι «ανώτερα μαθηματικά» και θέλει προσοχή.»

Και συμπλήρωσε: «Μην βγεις και πεις ότι “ο πατήρ Πορφύριος μού είπε να μην διαβάζω εξορκισμούς”! Εξορκισμούς διαβάζουμε σε έκτακτες περιπτώσεις και ποτέ δημοσίως, γιατί ο πειρασμός πειράζει τους ανθρώπους και γίνεται ζημιά. Είναι σαν να σκουντάμε με ένα ξύλο τα φίδια και αυτά μετά δαγκώνουν τους ανθρώπους. Ξέρεις τι πρέπει να κάνεις; Να διαβάζεις τα ονόματα στην Ιερά Πρόθεση, να κάνεις Αγιασμό ή Ευχέλαιο και εκεί να μνημονεύεις τους αρρώστους. Έτσι απευθύνεσαι στο Χριστό και η Χάρις έρχεται και σκεπάζει τον νοσούντα. Δεν πας εσύ απευθείας, «ως εξουσίαν έχων» αλλά πολλές φορές και χωρίς συναίσθηση, να διώξεις τον πειρασμό. Αυτά τα πράγματα θέλουν προσοχή. Δεν πρέπει να πολεμάμε απευθείας τον πειρασμό. Στα πνευματικά δεν χρειάζεται βία. Εμένα δεν μου αρέσει αυτός ο τρόπος. Δύο είναι οι τρόποι που μας οδηγούν στον Χριστό: ο σκληρός και κοπιαστικός και δύσκολος, με άγριες τις επιθέσεις κατά του κακού και ο εύκολος, με την αγάπη. Εγώ βρίσκω ότι ο πιο σύντομος, σίγουρος, που ταιριάζει και στον σημερινό ταλαιπωρημένο άνθρωπο είναι αυτός με την αγάπη. Δεν πρέπει να πολεμάμε να διώξουμε το σκοτάδι από το «δωμάτιο» της ψυχής μας, αλλά να ανοίξουμε μια τρύπα, να μπει φως του Χριστού και το σκοτάδι διαλύεται. Το ίδιο ισχύει και για τα πάθη, να μην τα πολεμάτε, να τα ξεριζώσετε, αλλά να τα μεταμορφώνετε σε δυνάμεις του καλού. Στραφείτε στον Χριστό. Να αγωνίζεσθε με απαλότητα, χωρίς σφίξιμο και άγχος. Η πίεση μπορεί να φέρει αντίδραση μέσα μας και να κάνει κακό. Η πνευματική εργασία, επίσης, πρέπει να γίνεται μυστικά, να μη γίνεται αντιληπτή.

Όλη η δύναμη της ψυχής μας να στρέφεται στην αγάπη και την λατρεία του Θεού.

Να μελετούμε την Αγία Γραφή, τους βίους των Αγίων, και τα τροπάρια της  Εκκλησίας μας, να πηγαίνει ο νους στον Χριστό και να γλυκαίνει η καρδιά μας. Όταν μάλιστα η ψυχή είναι ευαίσθητη, ευφραίνεται και ενθουσιάζεται. Χρειάζεται τέχνη, για να προσεγγίσουμε την Χάρη του Θεού. Έχει και ο Θεός τα «μυστικά» του. Αυτή την προσπάθεια κάνω κι εγώ. Προτιμώ τον «εύκολο δρόμο», μελετώ τους κανόνες των Αγίων και βρίσκω τους τρόπους που μεταχειρίστηκαν οι Άγιοι. Πώς δηλαδή αυτοί έδωσαν την καρδιά τους στον Χριστό και πώς στην προσευχή τους ήταν δοσμένοι στον Θεό με αγάπη και λαχτάρα»…

Εάν η ρήση του Αγίου Σιλουανού, όπως την μεταφέρει ο Άγιος μαθητής του, μακαριστός π. Σωφρόνιος Ζαχάρωφ: «κράτα τόν νοῦν σου εἰς τόν Ἄδην καί μή ἀπελπίζου», ήταν πράγματι η μεγάλη πνευματική παρακαταθήκη του για τους ανθρώπους 20ού αιώνα που έζησαν δύο παγκόσμιους πολέμους, τα λόγια του Αγίου Πορφυρίου και κυρίως η διδασκαλία του: «Ν’ αγωνίζεστε στην πνευματική ζωή απλά, απαλά, χωρίς βία» ή «Να μην πολεμάτε να διώξετε το σκοτάδι από την ψυχή σας αλλά να ανοίξετε μια τρυπίτσα να μπει το φως του Χριστού» είναι η μεγάλη του παρακαταθήκη για τον σημερινό άνθρωπο του 21ου αιώνα που ζει τα πνευματικά του αδιέξοδα και ψάχνει ελπίδα και φως.

π.Ε.