Ο τόπος και οι χοροί του: «Τατσιά»

Ο ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΧΟΡΟΙ ΤΟΥ
Ένα οδοιπορικό στην ελληνική παράδοση

ΚΥΠΡΟΣ: ΤΑΤΣΙΑ

Η «τατσιά» είναι ένας θεαματικός Κυπριακός παραδοσιακός αλλά και αρκετά δύσκολος χορός, που απαιτεί δεξιοτεχνία, εξάσκηση· χορεύεται από λίγους.

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ

Ο χορός δημιουργήθηκε από τους άντρες στην Κύπρο σε μια μορφή ανταγωνισμού ή ως μέσο για να εντυπωσιάσει μια γυναίκα. Ένας καθαρά Κυπριακός παραδοσιακός χορός, που συνδέεται με το κοσκίνισμα του αλευριού. Η «τατσιά» είναι ένα στρογγυλό ξύλινο αντικείμενο που στην βάση του έχει ένα πολύ λεπτό ύφασμα και χρησιμοποιείται για το κοσκίνισμα του αλευριού. Στον χορό αυτό γίνεται αναπαράσταση κατά κάποιον τρόπο αυτής της εργασίας. Ο χορευτής κάνει φιγούρες περιστρέφοντας με τα δάχτυλά του δεξιά – αριστερά και πάνω – κάτω γύρω από το σώμα του την τατσιά, μέσα στην οποία έχει τοποθετήσει ένα ποτήρι (σε σπάνιες περιπτώσεις δύο) μισογεμάτο με νερό ή κρασί ή ζιβανία, από το οποίο δεν πρέπει να χυθεί ούτε στάλα. Αξίζει να σημειώσουμε, ότι τα τελευταία χρόνια στα συγκροτήματα τοποθετούνται όλο και περισσότερα ποτήρια για σκοπούς επίδειξης και ο χορός απομακρύνεται από τις παραδοσιακές του καταβολές. Στα κυπριακά, υπάρχουν δύο ξεχωριστά σκεύη για το κοσκίνισμα: το κόσκινο και η τατσιά, η οποία διαφέρει από το κόσκινο στο ότι το πλέγμα της είναι πολύ πυκνότερο και δεν είναι φτιαγμένο από μέταλλο, αλλά από ύφασμα.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Ο χορός της «τατσιάς» αποτελείται από 4 φιγούρες-κινήσεις. Η πρώτη κίνηση ονομάζεται «8». Αυτή η κίνηση εκτελείται μπροστά από τον χορευτή, ο οποίος με την τατσιά σχηματίζει ένα τεράστιο 8 πάνω από το κεφάλι του. Ο χορευτής ξεκινάει την κίνηση με την παλάμη του χεριού που κρατάει το κόσκινο. Αρχίζει να περιστρέφει τον καρπό του προς τα μέσα ενώ το σώμα του κλίνει προς τα πάνω, για να βοηθήσει το κόσκινο να περάσει κάτω από τη μασχάλη του. Μόλις περάσει το κόσκινο, ο χορευτής σταματά να στρέφει τον καρπό του, εκτείνει το χέρι του και ταυτόχρονα το σηκώνει, σχηματίζοντας ένα μισό κύκλο με το κόσκινο πάνω από το κεφάλι του. Όταν το κόσκινο περνά πάνω από το κεφάλι του, ο χορευτής αρχίζει να χαμηλώνει το χέρι που κρατάει το κόσκινο του κρατώντας το να παραταθεί μέχρι να φτάσει στην αρχική του θέση. Το άλλο χέρι παραμένει εκτεταμένο στο πλάι. Η δεύτερη κίνηση είναι η ακριβώς αντίθετη του «8». Εν συνεχεία, η τρίτη φιγούρα ονομάζεται «Αλλαγή». Σε αυτή τη μετακίνηση ο χορευτής αλλάζει το κόσκινο από το κύριο χέρι στο άλλο του χέρι. Η κίνηση είναι η «8» κίνηση, αλλά στη μέση του μεγάλου κύκλου, το άλλο χέρι έρχεται δίπλα στο κύριο χέρι και αρπάζει το κόσκινο. Το κύριο χέρι απελευθερώνει τώρα το πιάσιμο του κόσκινου και γίνεται το άλλο χέρι. Η κίνηση που συνεχίζεται από την κορυφή του κύκλου είναι η «αντίστροφη 8». Τέλος, η «αντίστροφη αλλαγή» μπορεί να γίνει μόνο όταν ο χορευτής εκτελεί μια «αντίστροφη 8». Στο τέλος του μεγάλου κύκλου, λίγο πριν ο χορευτής αρχίσει να διπλώνει τη γωνία του, το χέρι τελειώνει τον κύκλο πίσω από τους χορευτές. Ο χορευτής αρχίζει να περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του στην περιστροφή του κόσκινου. Ταυτόχρονα, φέρνει το άλλο του χέρι πίσω από την πλάτη του και αρπάζει το κόσκινο. Το κύριο χέρι συνεχίζει να κάνει μια κίνηση «8» από το σημείο που ο χορευτής ανεβαίνει και επεκτείνει το χέρι του. Η κίνηση ολοκληρώνεται στην αρχική θέση της κίνησης «8».

Πηγές:
https://en.wikipedia.org
http://hiropoiito.blogspot.gr
Πολιτιστικός Σύλλογος Δράμας “ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΜΑΣ”