Ο ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΧΟΡΟΙ ΤΟΥ
Ένα οδοιπορικό στην ελληνική παράδοση

Ήπειρος: Συρτός στα τρία

Χορός μεγαλοπρεπής και δωρικός. Ρυθμός αργός και βηματισμός λιτός και απλός. Ο «γεννήτωρ» των ελληνικών παραδοσιακών χορών, μιας και τα βήματά του βρίσκονται στους περισσότερους εξ αυτών.

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ

Ο Συρτός στα τρία  αποτελεί τον πιο βασικό και διαδεδομένο  παραδοσιακό χορό πανελληνίως. Είναι ο χορός που πρωτομάθαιναν όλοι σε μικρή ηλικία γιατί έχει αργό τέμπο και απλά βήματα. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, θεωρείται ο «γεννήτωρ» χορός, με το μοτίβο του χορού στα τρία  να αποτε­λεί το παλαιότερο χορευτικό πρότυπο.  Χορευόταν, όπως και σήμερα, σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Ελλάδας, έχοντας μάλιστα διαφορετικό όνομα σε αρκετές από αυτές: Στη Θεσσαλία, στη Δυτική Μακεδονία, στη Στερεά Ελλάδα (Βλάχικο), στην Πελοπόννησο, στις Κυκλάδες (Βλάχα), στο Ιόνιο (Τράτα), στα Δωδεκάνησα (Κάτω) και στην Κρήτη (Σιγανός). Θεωρείται παρά ταύτα ο πλέον χαρακτηριστικός ηπειρώτικος σκοπός.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Είναι μεικτός χορός, συμμετέχουν δηλαδή άνδρες και γυναίκες και χορεύεται σε κύκλο. Μπορεί να χορευτεί και μόνο με τραγούδι, χωρίς την συνοδεία μουσικών οργάνων. Η λαβή είναι από τις παλάμες με τα χέρια πάνω και  λυγισμένους τους αγκώνες. Εκτός από τα βασικά βήματα, τις στροφές και τα καθίσματα, συχνά το τραγούδι αναγκάζει τους χορευτές να κάνουν κάποια επιπλέον επί τόπου βήματα ή να κάνουν κράτημα κίνησης για να ξεκουραστούν, κυρίως όταν τραγουδούσαν πριν ξεκινήσουν μια καινούρια φράση. Έτσι ο χορός γίνεται ακόμη πιο αργός, δηλαδή συρτός. Σήμερα, ο χορός εξακολουθεί να χορεύεται, με πιο γρήγορο όμως ρυθμό και με περισσότερο απελευθερωμένες κινήσεις τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες, όπως άλλωστε συμβαίνει και με όσους άλλους παραδοσιακούς χορούς εξακολουθούν να επιβιώνουν. Το μουσικό του μέτρο είναι δίσημο (2/4) ή τρίσημο (3/4), απλό ή σύνθετο. Όταν είναι δίσημο ολοκληρώνεται σε τρία μουσικά μέτρα, ενώ όταν είναι τρίσημο ολοκληρώνεται σε έξι μουσικά μέτρα. Αποτελείται από τρείς σειρές διπλών βημάτων  και μετριέται σε έξι χρόνους. Στην Ήπειρο ο συρτός στα τρία έχει συνδυαστεί με συγκεκριμένα δημοφιλή τραγούδια, όπως τα «Παιδιά της Σαμαρίνας», το «Γιάννη μου το μαντήλι σου» και το «Κοντούλα λεμονιά».

Παραπάνω, στο αναρτηθέν βίντεο, ακούμε τα «Παιδιά της Σαμαρίνας», ένα αναμφίβολα λαοφιλές άσμα για το οποίο αξίζει να παραθέσουμε μία περιεκτική και περιληπτική περιγραφή.

ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΙΝΑΣ

Ένα δημοτικό τραγούδι πασίγνωστο σε όλη την Ελλάδα, που τοποθετείται και αυτό την περίοδο της  Ελληνικής Επανάστασης. Η Σαμαρίνα είναι ένα χωριό του Νομού Γρεβενών, ένα από τα υψηλότερα (1.450 μέτρα υψόμετρο) και γνωστότερα Βλαχοχώρια της Ελλάδας. Το 1826, στην πολιορκία του Μεσολογγίου, οι Σαμαριναίοι μετέχουν στην φρουρά των Μακεδόνων, η οποία μαχόταν με ανδρεία. Η ομάδα τους αποτελούνταν από 120 πολεμιστές, με αρχηγό τον Μίχο Φλώρο, και βρέθηκαν να μάχονται με ηρωισμό στην «Ντάπια», στο πλευρό του στρατηγού Μάκρη. Κατά την έξοδο του Μεσολογγίου η Μακεδονική φρουρά ήταν η εμπροσθοφυλακή των πολιορκημένων, με αποτέλεσμα να έχει τις μεγαλύτερες απώλειες, αφού διασώθηκαν μόνο 33 Σαμαριναίοι. Οι υπόλοιποι έπεσαν μαχόμενοι ηρωικά. Όπως λέει ο θρύλος, ο καπετάνιος Μίχος Φλώρος, βαριά τραυματισμένος, έδωσε στα παλικάρια που σώθηκαν ως τελευταία του επιθυμία τα λόγια του τραγουδιού «Παιδιά της Σαμαρίνας».

πηγή: https://www.youtube.com/watch?v=eRAExkVM_FA