Ο τόπος και οι χοροί του: «Μαντηλάτος»

Ο ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΧΟΡΟΙ ΤΟΥ: ΕΝΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

ΘΡΑΚΗ – ΜΑΝΤΗΛΑΤΟΣ

Χορός αντικριστός ο Μαντηλάτος. Χορεύεται συνήθως από έναν άντρα και μία γυναίκα. Ταπεινός και απλός μα παράλληλα μεγαλοπρεπής και δωρικός.

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ

Ο Μαντηλάτος αποτελεί έναν κατ’ εξοχήν χαρακτηριστικό χορό της Δυτικής Θράκης. Παρατηρούνται φυσικά, διάφορες παραλλαγές ως προς την ονομασία του. Στην Δυτική αλλά και στην Βόρεια Θράκη καλείται και συγκαθιστός, λόγω του χαρακτηριστικού του ρυθμικού μοτίβου (7/8). Επίσης, σε άλλες περιπτώσεις ονομάζεται και καρσιλαμάς, επειδή χορεύεται αντικριστά (καρσί = αντίκρυ). Οφείλει την ονομασία του στο μαντήλι που κρατούν οι χορευτές. Είναι βέβαια κοινώς αποδεκτό πλέον, ότι η χρήση των μαντηλιών και το επίκτητο όνομά του παλαιότερα δεν υπήρχαν. Επομένως, αντιλαμβανόμαστε ευκολότερα την συγγένεια του συγκαθιστού με τον μαντηλάτο ως προς το βηματικό μοτίβο. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε και σε ορισμένες περιοχές συμπεριλαμβάνεται στους συγκαθιστούς χορούς.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Είναι ένας ελεύθερος, κατ’ εξοχήν γαμήλιος χορός. Χορεύεται είτε αντικριστά, είτε από μεμονωμένα άτομα ως δρομικός χορός, όταν συνοδεύουν την νύφη στην εκκλησία ή στο σπίτι του γαμπρού. Χορός γαμήλιος λοιπόν, γυναικείος, απλός και αργός, με μικρά βήματα, ο πρώτος μετά τη στέψη, με τη νύφη στην κορυφή του χορού.  Τα βήματα του χορού είναι εξάρια. Τα χέρια όσο εκτελούνται τα βήματα κινούνται ελεύθερα το ένα μπροστά και το άλλο πίσω, ή και τα δύο στην έκταση με ελαφρά λυγισμένους τους αγκώνες. Η διαφορά του με τον έγκειται στον ρυθμό. Ο μαντηλάτος έχει ρυθμό 7/8(2-2-3), ενώ ο συγκαθιστός 9/8. Είναι μάλιστα συμμετρικός με τον ρυθμό του πανελλήνια γνωστού καλαματιανού, αλλά με άλλο εσωτερικό τονισμό (3-2-2). Όταν ο σκοπός είναι οργανικός στο τέλος του επιταχύνεται λίγο τονώνοντας έτσι τη διάθεση για το χορό και το γλέντι. Εκτός όμως των οργανικών, υπάρχουν και τραγουδιστικοί σκοποί του μαντηλάτου, οι οποίοι όμως είναι πιο αργοί και δε χορεύονται πάντα.

πηγή: https://www.youtube.com/watch?v=yLUsttdOsOU