Ποια διαφορά έχει η Εκκλησία απ' την ιδεολογία;

Η ομάδα, η κάθε ομάδα παρέχει ασφάλεια σε αυτόν που εντάσσεται σε αυτήν. Παρέχει μια σιγουριά· μια βεβαιότητα στις ανασφάλειές του, στις απροσδιοριστίες του, στις αναζητήσεις του. Είναι εντεταγμένος σε ένα σύνολο που έχει ένα πρόγραμμα, που έχει έναν τύπο, μια οργάνωση, μια ιδεολογία, μια συγκεκριμένη αντιμετώπιση των πραγμάτων. Και όλο αυτό ο σύγχρονος άνθρωπος το χρειάζεται. Έχει ανάγκη αυτόν τον μπούσουλα, αυτή την συγκεκριμένη πορεία του. Όσο ο άνθρωπος αρπάζεται απο την ομάδα, τόσο περισσότερο ενσωματώνεται σε αυτήν, γίνεται ένα με αυτήν. Αποκτά μια σεκταριστική λογική, την λογική της σέκτας, την λογική που διέπει κάθε ιδεολογία. Το μυαλό του, οι επιθυμίες του, οι επιλογές του, η ελευθερία του ταυτίζονται με αυτήν της ομάδας, ταυτίζονται με αυτό που έχει αποφασίσει για αυτόν και όλους τους άλλους παράλληλα η ομάδα, η σέκτα, το σύστημα. Θα ισχυριστεί ωστόσο κάποιος ότι η Εκκλησία είναι κάτι ανάλογο. Τι σημασία έχει αν το ονομάζουμε «κοινότητες εκκλησιαστικές»;

Γιατί η δράση, το ύφος και ο χαρακτήρας τους να μην θεωρηθεί σεκταριστικός;

Είναι μια ομάδα, εξάλλου, που έχει κάποιους βασικούς κώδικες συμπεριφοράς και υποστηρίζει κάποιες συγκεκριμένες αντιλήψεις. Για να ενταχθεί κάποιος σε αυτές, πρέπει να μπει σε μια συγκεκριμένη διαδικασία, να υποταχθεί σε κάποιους συγκεκριμένους κανόνες. Η αλήθεια είναι ότι οι εκκλησιαστικές κοινότητες εκτρέπονται συχνά σε ομαδοποιημένα συστήματα με όλα τα σχετικά προβλήματα και τις αρρωστημένες καταστάσεις. Στον πυρήνα, ωστόσο, του πράγματος υπάρχει κάτι πέρα ως πέρα αληθινό, το οποίο διακρίνει κάθε εκκλησιαστική κοινότητα απο μια οποιαδήποτε ομάδα, από ένα οποιαδήποτε σύνολο.

Ποιο είναι λοιπόν το στοιχείο αυτό που την κάνει διαφορετική;

Είναι μια τάχα ηθική της ανωτερότητα, είναι η ανωτερότητα του σκοπού της, είναι η θρησκευτική της προέλευση; Τα παραπάνω δεν σημαίνουν τίποτα, δεν έχουν αληθινό νόημα, γιατί έχουν σχέση με αυτό που ορίζει και χαρακτηρίζει κάθε ομαδοποιημένο σύνολο: την ιδεολογία. Η ιδεολογία είναι δημιούργημα ανθρώπινο. Είναι μια ιδέα, μια αξία, μια αιτία, ένας λόγος, κάτι που δημιούργησε ο άνθρωπος για να δίνει νόημα στην ζωή του, για να ομορφαίνει και να γεμίζει την πεζή καθημερινότητά του.

Οι εκκλησιαστικές κοινότητες αυτό ακριβώς, όμως, δεν είναι: ιδέες και αξίες. Η εκκλησιαστική κοινότητα δεν είναι αναφορά σε κοινή ιδέα, αλλά αναφορά σε ένα κοινό σώμα. Στο σώμα του Χριστού. Είναι η φανέρωση της κοινωνίας Θεού και ανθρώπου· κοινωνίας όχι ιδεών, όχι αξιών και κανονισμών, αλλά κοινωνία σωματική, φυσική, προσωπική. Αυτό είναι τομή, αυτό είναι απόλυτα διαφορετικό· σκανδαλιστικό, ρεαλιστικό, πολλές φορές ακατανόητο.

Πρόκληση και πρόσκληση… για στοχασμό και μετοχή.

Ι.Κ. Νικηφόρου